rajfotografie

Symmetrie

Je kent ze wel. Die afbeeldingen waarbij de linkerhelft precies het spiegelbeeld is van de rechterhelft. Of de onderkant is exact gespiegeld in de bovenkant. Dat zijn symmetrische afbeeldingen. Als compositieregel is het een vrij eenvoudig concept. Bij het fotograferen goed opletten dat de helften elkaars spiegelbeeld zijn. Ook in de nabewerking kan je symmetrie creëren door een foto in tweeën te knippen en te spiegelen. Maar dat is natuurlijk namaak!

Onderstaande foto is een originele symmetrische foto. Links en rechts is de foto vrijwel identiek.

spiegel-symmetrisch

Wanneer twee helften van een afbeelding of voorwerp exact elkaars spiegelbeeld zijn heet dat 'spiegel symmetrisch'. Bovenstaande foto is weliswaar symmetrisch maar niet 'spiegel-symmetrisch' omdat er toch minimale verschillen zichtbaar zijn. Kijk bijvoorbeeld naar de lichtinval, daar zitten verschillen in. Een spiegel-symmetrische foto zou dezelfde lichtinval tonen, maar uiteraard gespiegeld.

statisch evenwicht

Symmetrie zorgt voor evenwicht of balans in een afbeelding. Een symmetrisch beeld is statisch en straalt daardoor rust uit. Die eigenschap van een symmetrische foto heet ook wel 'statisch evenwicht'. Symmetrie is in de natuur heel normaal. Het komt veel voor in patronen van bloemen en planten.

Waarom symmetrie?

Foto's die symmetrisch zijn bieden vaak een verrassende aanblik van het onderwerp. Wat je als kijker niet direct ziet, toont een symmetrisch beeld wel. De spiegeling van links en rechts of onder en boven.

Onderstaande foto is ook symmetrisch en heeft als 'extra' dat de symmetrie ook in de reflectie terugkomt.

Geometrie

Wat opvalt in symmetrische foto's zijn de geometrische figuren die het gevolg zijn van de symmetrie. Door de spiegeling ontstaan driehoeken, cirkels en bogen in een vaak boeiend patroon.

Onechte symmetrie

De vraag rijst of foto's die niet echt symmetrisch zijn wel de eigenschappen van een symmetrisch foto hebben zoals de rust en het evenwicht. Het antwoord daarop is ja. Zelfs al is een foto niet perfect symmetrisch dan nog gaat er een zekere rust vanuit. Ter ondersteuning hiervan onderstaand voorbeeld.

De foto is niet perfect symmetrisch maar suggereert dat wel. Het beeld is regelmatig en ook rustig en in evenwicht. Toch zijn linker- en rechterhelft niet elkaars precieze spiegelbeeld.

Ook de volgende foto is niet exact symmetrisch maar het beeld suggereert wel symmetrie.

Geen van de getoonde voorbeeldfoto's zijn symmetrisch gemaakt door bewerking. De opnames zijn bewust zo gemaakt dat de symmetrie zichtbaar zou zijn.

Symmetrie is een leuke compositietechniek. Als je er op let zie je opeens overal om je heen symmetrische elementen, zeker de moeite waard om er fotografisch mee te experimenteren!