rajfotografie

Inzoomen

Een leuk en creatief gebruik van een zoomobjectief is het maken van een zoomburst. Je zoomt tijdens het maken van een foto in- of uit en maakt zo een foto met een decoratief perspectief. Dat heet een zoomburst!

Zelfs van een bril op je bureau met wat reflectie in de glazen van het daglicht, kan je een prachtige zoomburst maken!

hoe maak je een zoomburst?

Let op de volgende punten:

• gebruik een statief
• langere sluitertijd
• hoge diafragmawaarde
• zoomsnelheid

statief Een zoomburst ontstaat door het in- of uitzoomen tijdens het maken van de opname. Daardoor creëer je heel bewust bewegingsonscherpte met een perspectivische vertekening.

De mooiste zoomburst maak je door vanaf een statief te fotograferen. Je kunt je camera goed fixeren en zo ongewilde bewegingen voorkomen. De zoomburst zal strakke lijnen laten zien zonder dat ze vreemd verspringen. Die strakheid geeft de foto dynamiek!

langere sluitertijd Om rustig te kunnen in- of uitzoomen heb je wat tijd nodig. Een seconde of zes à acht is prima. Maar zelfs met een belichting van 1/3 seconde, met veel licht en snel in- of uitzoomen, kun je een mooie zoomburst maken.

hoge diafragmawaarde Door de langere sluitertijden krijg je goede resultaten, ook met een hoge diafragmawaarde, een kleine lensopening dus. Het voorkomt sterk overbelichte foto's. Is je foto toch te licht, pas dan diafragma of sluitertijd aan.

zoomsnelheid De snelheid waarmee je aan de zoomring draait hangt af van de gekozen sluitertijd. Tel mee en oefen een paar keer of je binnen de sluitertijd geheel in- of uit kunt zoomen.

De voorbeeldfoto is gemaakt met f/20 en een belichting van 8 seconden, de ISO-waarde was 100. De foto viel een beetje te licht uit. De hooglichten zijn wat teruggezet en de zwarte partijen een beetje opgewaardeerd. De kleuren zijn verbeterd door de helderheid te verhogen. Een simpele opname die goed laat zien wat je met een zoomburst kan bereiken.

Stil of bewegend onderwerp

Wanneer het onderwerp stilstaat is een zoomburst vrij gemakkelijk te maken. Instellen en timing van het in- of uitzoomen zijn goed beheersbaar. Mislukt het, dan doe je het gewoon nog een keer. Succes verzekerd!

Beweegt het onderwerp dan wordt het veel moeilijker. Je moet heel snel scherpstellen, de camera richten, gericht houden en ook nog in- of uitzoomen. Het mislukt vaak. Toch blijven proberen.

sportfotografie

Een zoomburst van bewegende onderwerpen zie je vaak in de sportfotografie. Wielrenners die op je afkomen waarbij op één ervan is scherp gesteld. Door de beweging van het onderwerp zelf - het komt naar je toe - is het moeilijk om het onderwerp scherp op de foto te krijgen en toch een mooie zoomburst te maken.

gedeeltelijke zoomburst

Wil je zowel het effect van het in- of uitzoomen in je foto maar ook het onderwerp redelijk scherp in beeld, maak dan een gedeeltelijke zoomburst. Je zoomt dan niet gedurende de hele sluitertijd in of uit maar slechts gedurende een deel ervan. Het kan alleen wanneer je een wat langere sluitertijd gebruikt. Bijvoorbeeld bij 6 seconden sluitertijd zoom je de helft van de tijd, drie seconden. Het effect is dat het onderwerp ook redelijk scherp op je foto staat en er toch ook strepen van de zoomburst zichtbaar zijn.

Onderwerpskeuze zoomburst

Je kunt van alles een zoomburst maken. Het leuke is dat je - ook als geroutineerde fotograaf - nooit vooraf kunt inschatten hoe de zoomburst er uit zal zien. Het blijft een verrassing. Dus gewoon proberen en net zo lang variëren totdat je tevreden bent met het resultaat.

zeilschepen

De masten en tuigage van deze zeilschepen waren behangen met lampjes. De belichtingstijd was 1.6 seconde bij f/9 en 16mm met een Nikor 16-85mm. De gebruikte ISO-waarde was 100. Een vrij korte sluitertijd dus waarbij niet de volledige zoomrange gebruikt is. De zeilschepen zijn volledig onzichtbaar wat resteerde was een betoverend en kleurig beeld!

Voorbeelden in-en uitzoomen

De volgende foto's zijn gemaakt bij daglicht en focussen op regendruppels op een raam. Ook dit levert verrassende zoombursts op. Bij de eerste foto is ingezoomd, bij de tweede uitgezoomd.

Je kunt het verschil zien in de achtergrond. Die heeft bij de tweede foto een andere onscherpte, een soort dubbelbeeld. Bij de eerste foto is de achtergrond 'gewoon' onscherp.