Op iedere foto rust automatisch auteursrecht.
Alleen de maker heeft het recht om zijn foto te publiceren en te vermenigvuldigen. Ieder ander is daarvan uitgesloten tenzij je dat als maker expliciet toestaat. Dat geldt ook voor foto's die je op Facebook of een ander platform plaatst. Jij bent de maker en dus de eigenaar van alle rechten! Niemand anders. Illegaal kopiëren betekent 'inbreuk'.
Gebruikt een ander toch jouw foto op een website of op een andere manier, dan is er sprake van inbreuk op jouw auteursrecht. Dat is wettelijk niet toegestaan omdat het een ongeoorloofde 'vermenigvuldiging' is van jouw foto.
Het beste is je foto's zo goed mogelijk te beschermen tegen illegaal gebruik door anderen.
Hoe voorkom je inbreuk?
Kies bij publicatie op internet een klein beeldformaat. Een kleine foto is voor anderen niet aantrekkelijk. Zou je een groot formaat kiezen dan maak je misbruik wel heel makkelijk.
Publiceer je een foto in een hoge kwaliteit, dus veel pixels per inch, ook dan vergroot je de kans op illegaal kopiëeren van je foto. Publiceer je een foto van klein formaat maar wel van hoge kwaliteit, dan bestaat het risico van illegaal kopiëren ook.
Het beste is de kwaliteit zo 'slecht' mogelijk te kiezen. Een kleine foto van 72 dpi is hier beter dan een van 300 dpi. Maak het zo onaantrekkelijk mogelijk.
Je kunt een watermerk op verschillende plaatsen in je foto's plaatsen. Veel stockfotobureaus doen dat ook met hetzelfde doel, illegaal kopiëren voorkomen. Het is lastig om al die watermerken uit een foto te verwijderen, dat biedt een goede bescherming. Alleen toevoegen van het copyrightsymbool © heeft weinig zin. Het heeft in Europa geen enkele rechtskracht en kan dus net zo goed weggelaten worden. Het functioneert eigenlijk alleen als een soort herinnering of waarschuwing, meer niet.
Er zijn javascripts op Internet te vinden die de rechtermuisknop inactief maken en zo illegaal kopiëren tegengaan. Helemaal veilig is de methode niet omdat een handige computeraar zo'n script wel kan omzeilen. Wat het in ieder geval wèl doet, is een waarschuwing geven en dat ontmoedigt misbruik. Probeer de afbeelding met je rechter muisknop te kopiëren. Dat is wat het script doet.
Voeg alle metagegevens aan je fotobestand toe. Veel camera's doen dat automatisch voor je. Soms moet je het even instellen. Het stopt illegale kopiëren niet maar je hebt wèl meer bewijs dat het jouw foto is die illegaal gekopieerd werd.
Om iets tegen illegaal kopiëren te doen zal je eerst zo'n illegale kopie moeten opsporen. Hoe doe je dat?
Een illegale kopie moet volledige gelijkenis vertonen met jouw originele foto. Het kan ook gaan om een deel van de foto of een bewerking ervan. Ook dan moet je de gelijkenis nog goed kunnen zien.
Het mooiste zou zijn wanneer de illegale kopie nog alle metagegevens bevat. Het klinkt onwaarschijnlijk maar dat komt voor! Illegale kopieerders zijn vaak meer geïnterresseerd in het snel stelen van een afbeelding dan in het zorgvuldig maskeren van hun illegale praktijken.
Er zijn sites op Internet waar je gratis een zogenaamde 'reverse image search' kunt laten uitvoeren. Deze sites maken gebruik van beeldherkennings-software om jouw foto te vergelijken met miljarden foto's op Internet. Ze zoeken op Internet heel snel tientallen miljarden afbeeldingen af. Voorwaarde is dat je jouw afbeelding of uploadt of de URL ervan opgeeft.
Er zullen er vast nog meer zijn, ook betaalde services, die reverse image searching aanbieden. Grote fotoplatforms zoals Instagram bieden ook aan om de maker van een afbeelding te vinden via het uploaden van een foto en reverse image searching.
Hoe effectief de diensten van deze diensten zijn, valt moeilijk te zeggen. Proberen is de enige manier om er achter te komen.
Vaak is er geen enkele match in reverse searching met een foto die je uploadt. Oorzaak kan zijn dat de foto slechts op een enkele plaats gepubliceerd is op een website met weinig bezoekers.
Dat er geen match is zegt niets over de kwaliteit van de foto maar wèl over de verspreiding ervan door de maker. De algoritmes in beeldherkennings-software gaan vaak uit van het aantal pixels, de achtergrond of de verhouding licht-donker. De kans dat er dan een 100% match optreedt, zal dan niet heel groot zijn, tenzij ...!
De vaste procedure bij vaststelling van inbreuk op auteursrecht is dat te melden bij de inbreukmaker. Liefst schriftelijk - aangetekend - en met het verzoek de inbreuk te staken. Reageert de inbreukmaker niet dan is het verstandig het verzoek te herhalen.
In een waarschuwing meldt de auteursrechthebbende ook wat de (financiële) gevolgen kunnen zijn wanneer de inbreuk niet gestaakt wordt. Grofweg kunnen die bestaan uit een gedwongen licentie om het beeldmateriaal te mogen blijven gebruiken of een boete bij voortdurend gebruik.
Het komt meestal niet zover maar wanneer de inbreukmaker volhardt in de inbreuk dan is een gang naar de rechter de enige manier om de inbreuk te stoppen of achteraf te legaliseren.
Wie geïnteresseerd is in uitspraken van de rechter over auteursrecht - wat onderdeel is van intellectueel eigendomsrecht - kijkt bij Jure.nl.